حوض در قلعه

با سلام و احترام
حوض درب قلعه اسفاد
یکی از بناهای مهم اسفاد درب قلعه اسفاد است که بعلت همجواری با خروجی و درب اصلی قلعه اسفاد به این نام مشهور شده است.
این حوض به همت و هزینه افرادی نظیر مرحومین حاج محمد باقر غواص. حاج محمد زمان احمدزاده  . ملاحسین غلامعلی زاده .حاج سید ابوتراب حسینی و با آوردن اوستا محمد از خو و محسنو توسط حاج محمد زمان در دهه ۱۳۳۰ جهت مصرف آب شرب احداث گردید و برای تامین آب آن نیز مرحوم میرزا محمد نقی آب وقف نمودند .
حوض درب قلعه به ابعاد تقریبی ده در چهار در سه متر عمق است و اوایل بدون سردر و شیر آب بود و در آن زمان چون خانم ها در انظار عمومی کمتر حاضر می شدند توسط مردان آب برداشت می شد.
قبل ورودی حوض یک حوضچه برای گرفتن رسوبات و گل و لای بود.
بعلت نبود وردی مناسب از بهداشت کامل برخوردار نبود و گاها امکان داشت حیوانات نیز به این محل ورود کنند و یا چند بچه داخل آب حوض افتادند.
بعد ها به همت حاج میرزا حسن اسداللهی برای این حوض شیر و پاشیری و سردر و نورگیر نصب شد .
یکی از نکات جالب حوض سردر حوض به ابعاد دو در دو متر بود که با ارتفاع سه متر ، یک طرفش پاشیری گود و سنگی و یک طرف آن حجم عظیم آب بود و پیرمردهای قدیم در گرما تابستان به علت خنکای آب در این محل بدون حفاظ استراحت و یا می خوابیدند و هیچکس در حالت خواب داخل حوض نیافتاده است .
در ورودی حوض پیچ خطرناکی بود که از بالا ، بعد از مسجد سراشیبی تند بود و از پایین نیز دقیقا پیچ راه روبروی سردر حوض بود که یک دیوار سی سانتی داشت و ممکن بود موتوری ها بدون اطلاع قبلی داخل پاشیری حوض بیافتند.
از این راه باریک الاغ با بار هیزم و گندم و جو نیز رد می شدند و به دیوار برخورد می کردند و کوچه را پر از خوشه می کردند
در قدیم مردم در جهت تامین منافع عمومی ایثار و فداکاری و موقوفات داشتند و کاری نداشتند که منافع آن به کدام جناح و قبیله خواهد رسید امروز نیز می توان به این کارهای خیر ادامه داد
می گویند بر سر در سرای  ابوالحسن خرقانی نوشته بودهر کس در این سرا در آید آبش دهید و نانش و از ایمانش نپرسید.
پایدار باشید .
کریمی آوای اسفاد